![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0865.jpg?itok=EWRy0nmu)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0114.jpg?itok=A0KrCXIK)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_9878_0.jpg?itok=AWTKrXYR)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0116_0.jpg?itok=vi5zetTm)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/rns_2961.jpg?itok=HoJgTS1X)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/rns_2995.jpg?itok=bgTbglS-)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/rns_3005.jpg?itok=M1YquR84)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0601.jpg?itok=e1FIEYhO)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/18157034_401405940243302_3298924137488091195_n.jpg?itok=KN7VQUg1)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/18157972_401405806909982_322590828894890721_n.jpg?itok=dbXcJ3Yt)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_1334.jpg?itok=HmCiExlz)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_1338.jpg?itok=BMMu0Fu-)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/21687816_465095863874309_8754548436993736692_n.jpg?itok=eZC0k3Lh)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0148_1.jpg?itok=pOqeCwCm)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0138_1.jpg?itok=kfhnutZy)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0159_4.jpg?itok=J5RvnkB4)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_0181_1.jpg?itok=Q4n9Cf7_)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/3_21.jpg?itok=7KTUFNIr)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/57_0.jpg?itok=4swVbVmp)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_1240.jpg?itok=3qCl1tn0)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_1252.jpg?itok=6Bde0kjq)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/b2ap3_large_dsc_9048.jpg?itok=jTd1QP9N)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_2198.jpg?itok=50hjMww-)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_2214.jpg?itok=-0RmnAN4)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_2273.jpg?itok=gfwygqZf)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/img_20190924_101444.jpg?itok=YIuVb3-3)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_8570.jpg?itok=tIjbo_yy)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_1250.jpg?itok=1WArQVNi)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_1369.jpg?itok=mIQjyLir)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_1422.jpg?itok=hpkzf2fa)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_4066.jpg?itok=QWIWR38k)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_4133.jpg?itok=NsC7D65X)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_4181.jpg?itok=E_NOjXWB)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_4082.jpg?itok=TbB6c505)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_2539.jpg?itok=FRo6xGR_)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_2608.jpg?itok=wumf0JIg)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_2416.jpg?itok=MMW-OQ19)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/dsc_2420.jpg?itok=ALDucnoc)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/01_1.jpg?itok=FFGuMHb6)
![](http://oipopp.ed-sp.net/public/styles/gallery_image_slider/public/news/02_1.jpg?itok=RsgJTSSt)
Теслюк П.В., кандидат психологічних наук, доцент
Що потрібно знати батькам підлітка
Батьки часто з тривогою очікують той час, коли їхня дитина починає вести себе не по-дитячому. Американський психолог К. Пікхарт готовий підказати, як можна зрозуміти, що цей час настав, і пережити складний період без зайвих переживань.
Зазвичай зміни в поведінці стають помітними в період з 9 до 13 років. Проте якщо ви все ж сумніваєтесь, ось список показників того, що дитина доросла до перехідного віку.
1. Соромиться батьків і стає менш терпимою до фізичних проявів любові.
2. Стає більш потайною.
3. Часто сперечається і каже, що ви до неї несправедливі.
4. Не реагує на прохання рідних.
5. Випробовує батьків на міцність, перевіряючи, що їй зійде з рук.
6. Починає гірше вчитися і не хоче робити домашні завдання.
7. Стає розсіяною і відчуває проблеми з концентрацією.
8. Буває неорганізованою і забудькуватою.
9. Влаштовує в кімнаті жахливий безлад.
10. Ігнорує домашні обов'язки.
11. Вимагає повагу до її особистого простору.
12. Швидко втрачає інтерес і починає нудьгувати.
13. Намагається жити так, ніби вона не є членом сім'ї, а існує сама по собі.
14. Час, проведений з друзями, цінує більше, ніж спілкування з рідними.
15. Більше стурбована тим, як вона виглядає, довго збирається, перш ніж вийти з дому.
16. Вимагає більшої свободи в житті і способах самовираження.
17. Стає більш самокритичною.
18. Гостро реагує на батьківські жарти і тролінг.
19. Орієнтується на кумирів молоді.
20. Часто буває в поганому настрої, легко засмучується і бурхливо проявляє почуття.
21. Частіше стикається з неприйняттям і агресією у спілкуванні з ровесниками.
22. Пізно лягає спати і веде нічний спосіб життя.
23. Віддає перевагу спілкуванню в соціальних мережах та інтернет-розвагам.
24. Намагається виглядати більш жіночно або мужньо, в залежності від статі.
25. Сприймає турботу батьків як належне.
Якщо син або донька роблять хоча б половину з того, що перераховано, можете бути впевненими – у вашому будинку з'явився підліток. Але не поспішайте панікувати! Просто прийміть, що дитинство закінчилося, і почався новий цікавий етап в житті сім'ї.
Підлітковий вік дитини – один з найскладніших періодів для батьків. Їм далеко не завжди вдається змиритися з тим, що замість маленької дитини з'являється незалежний підліток, який часто йде проти батьківського авторитету і порушує встановлені правила, щоб відвоювати собі більше свободи. При цьому необхідно, з одного боку, позначити «кордони» для дитини, але, з іншого, не втрачати емоційну близькість з нею. Не потрібно намагатися утримувати дитину біля себе, згадуючи минулі часи, і критикувати кожну зміну, що трапляється з нею. Прийміть, що спокійний період, коли ви були для дитини найкращим другом і помічником, закінчився, і дозвольте синові чи дочці дистанціюватися від вас і розвиватися далі.
Це також найбільш «невдячний» час. Батьки змушені відстоювати сімейні цінності і захищати інтереси дитини, конфліктуючи з її особистими інтересами, які часто йдуть врозріз з тим, що дорослі вважають правильним. Їм доводиться встановлювати «кордони» людині, яка не бажає знати жодних «кордонів» і будь-які дії батьків сприймає критично, провокуючи конфлікти.
Примиритися з новою реальністю можна, якщо сприймати цей вік так само, як дитинство – як особливий, чудовий період. Адже батьки підлітка стають свідками дивовижного перетворення: хлопчик стає юнаком, а дівчинка – дівчиною.